Lịch sử (Historiai)

Bạn thân mến,

LỊCH SỬ (HISTORIAI) được viết vào thế kỷ V TCN (vào năm 440 TCN) bằng phương ngữ Ionia tiếng Hy Lạp cổ do chính tác giả HERODOTUS (khoảng 484-425 TCN) – Bậc Thầy kể chuyện, người được mệnh danh là “CHA ĐẺ CỦA MÔN LỊCH SỬ” lần đầu tiên được xuất bản bằng tiếng Việt tại Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu một cách đầy đủ, tường tận về Lịch sử, văn hóa, phong tục, thiên nhiên, khí hậu, địa hình…của những vùng đất mà tác giả đã tìm hiểu được, trong đó nhấn mạnh vào sự hình thành đế quốc Ba Tư cũng như nguyên nhân và diễn biến của cuộc chiến tranh Hy Lạp – Ba Tư vào thế kỷ V TCN.

Lịch sử loài người chưa bao giờ là một dòng phẳng lặng, luôn có những khoảng thăng trầm đan xen. Những gì diễn ra trong quá khứ chính là nguồn dữ liệu khả tín duy nhất để con người dựa vào, và quyết định xem trong tương lai họ muốn phiên bản nào trong vô số khả năng đang bày ra sẽ trở thành hiện thực. Có lẽ vì vậy mà từ thời xa xưa, con người đã có ý thức muốn ghi chép để lưu lại những biến cố của quá khứ làm bài học cho hậu thế. Trải bao thăng trầm, còn lưu lại đến ngày nay chỉ là một phần rất nhỏ những ghi chép, nghiên cứu sử học đã được viết ra từ cổ đại, phần lớn đều dang dở hoặc không toàn vẹn, nhưng cũng có những tác phẩm đã vượt qua thời gian một cách kỳ diệu để vẫn còn nguyên vẹn đến bây giờ. Một trong những ngoại lệ hiếm hoi ấy, may thay, chính là tác phẩm được coi là mở đầu cho sử học hiện đại phương Tây, HISTORIAI (Lịch sử).

Bản thân nhan đề tác phẩm, LỊCH SỬ (HISTORIAI), vốn có nghĩa gốc là “khảo cứu, điều tra”, cũng đã cho thấy HERODOTUS khi đặt bút viết ra bộ sách của đời mình không bó hẹp ở lịch sử. Lần theo từng dòng tác phẩm, người đọc sẽ thấy tác giả đưa vào đó tất cả những hiểu biết, kiến thức ông sưu tầm được một các cả trực tiếp lẫn gián tiếp, với mục đích để những điều đó được lưu truyền cho hậu thế. Có lẽ vì ông đã quá trung thành với bổn phận người khảo cứu, ghi chép, đồng thời cũng đủ sáng suốt để ý thức được sự hạn chế của con người vào thời đại của ông trong khả năng lý giải thế giới. Có thể ông đã tự nhủ khi gặp một câu chuyện khó tin được thuật lại nhưng bản thân ông không đủ khả năng tự mình kiểm chứng: “À, chuyện này thật khó tin, nhưng biết đâu hậu thế sẽ lý giải được chăng, tốt nhất ta cứ chép lại như nghe được đã.” Sự khách quan trong ghi chép nhiều biến cố, sự vật của Herodotus đã được chứng tỏ khi từ những manh mối ông ghi lại các nhà khảo cổ đã tìm ra đường hầm dẫn nước trên đảo Samos hay dấu vết con kênh đào qua mũi Athos của Xerxes, vốn một thời gian dài bị coi là sản phẩm của trí tưởng tượng. Sự khách quan ấy còn thể hiện trong cả cách ông viết về những con người, nhân vật trong tác phẩm của mình. Dù là người Hy Lạp hay “man tộc”, mỗi nhân vật được đánh giá qua phẩm cách, tài năng của anh ta chứ không phải xuất thân hay chủng tộc. Bởi thế HERODOTUS từng bị các học giả Hy Lạp cổ đại chỉ trích là ưu ái những kẻ không phải người Hy Lạp, nhưng cũng bởi thế mà LỊCH SỬ (HISTORIAI) được đánh giá cao về tính khách quan.

Bên cạnh khía cạnh một tác phẩm biên niên về lịch sử, một khảo cứu về văn hóa, phong tục, địa lý, v.v, LỊCH SỬ (HISTORIAI) còn có thể được nhìn nhận như một câu chuyện lý thú, cuốn hút. Trong tác phẩm này, những ai thích tiểu thuyết lịch sử, chuyện cổ tích, ngụ ngôn có thể tìm cho mình những nhân vật, những câu chuyện thật hấp dẫn. Những nhân vật lịch sử được HERODOTUS kể lại trong LỊCH SỬ (HISTORIAI) không khỏi có phần được tiểu thuyết hóa, “bảy thực ba hư”, để trở thành những biểu tượng mang đậm tính ngụ ngôn. Ảnh hưởng của những nhân vật do HERODOTUS tạo ra là rất lớn trong văn hóa phương Tây, từ cổ đại đến hiện đại. Những câu chuyện trong HISTORIAI đã trở thành đề tài cho vô số tác phẩm nghệ thuật, văn học, từ xa xưa cho tới hiện đại, gần gũi với chúng ta như truyện tranh 300 của Frank Miller lấy cảm hứng tự trận Thermopylai, hay thậm chí cảnh bầu vua hải tặc trong loạt phim Cướp biển Carribean cũng phản phất sự trào lộng ngấm ngầm của HERODOTUS khi ông mô tả cuộc bầu chọn đô đốc xuất sắc nhất của liên quân Hy Lạp sau trận Salamis. Hy vọng rằng với sự xuất hiện của bản dịch tiếng Việt, HISTORIAI (Lịch sử) sẽ đến gần hơn, quen thuộc hơn với bạn đọc Việt Nam.

“Giờ đây chúng tôi thu thập đủ chứng cớ để có thể nói rằng [Herodotus] đáng tin cậy. Những nhà nghiên cứu về phương Đông đã xem xét tỉ mỉ về Herodotus với sự trợ giúp của khảo cổ học cũng như những kiến thức về ngôn ngữ mà lúc bấy giờ ông không hiểu. Họ khẳng định rằng ông miêu tả trung thực những gì ông đã chứng kiến và tường thuật đúng với những gì đã nghe. Nếu có sai sót nào, thì có thể do người ta cố tình cung cấp thông tin sai hoặc ông hiểu lầm ý người ta nói với ông”. - Nhà chép sử cổ điển Arnaldo Momigliano

Bản thân nhan đề tác phẩm, Historiai, vốn có nghĩa gốc là “khảo cứu, điều tra”, cũng đã cho thấy Herodotus khi đặt bút viết ra bộ sách của đời mình không bó hẹp ở lịch sử. Lần theo từng dòng tác phẩm, người đọc sẽ thấy tác giả đưa vào đó tất cả những hiểu biết, kiến thức ông sưu tầm được một cách cả trực tiếp lẫn gián tiếp, với mục đích để những dữ liệu ấy được lưu truyền cho hậu thế. Kết quả là không ít những cậu chuyện khó tin, vô lý, thậm chí hoang đường cũng được Herodotos đưa vào bộ sách của mình, một trong những lý do khiến ông từng bị gọi là ‘Cha đẻ của dối trá’ bên cạnh việc được tôn xưng là ‘Cha đẻ của môn sử học’. - (Trích Lời dịch giả)

Sử gia người Hy Lạp. Ông thường được biết đến như là “Cha đẻ của môn sử học”. Tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm Lịch sử (Historiai) – “là tập hợp các khảo cứu về lịch sử, văn hóa, phong tục, thiên nhiên, khí hậu, địa hình v.v. của những vùng đất mà tác giả đã tìm hiểu được, trong đó nhấn mạnh vào sự hình thành đế quốc Ba Tư cũng như nguyên nhân và diễn biến của cuộc chiến tranh Hy Lạp – Ba Tư vào đầu thế kỷ V TCN”.

Napoleon Đại đế (Andrew Roberts)
Ataturk, người khai sinh nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại (A.Mango)
Ảo mộng Lehman Brothers (L.McDonald, P.Robinson), dịch chung
Nguyên tắc 50 cent. Không sợ hãi (R.Greene)
Nghĩ khác (M.Heppell)
Đột nhiên có tiếng gõ cửa (E.Keret)
Người vô hình (H.G.Wells)
Biểu tượng thất truyền (D.Brown)
Những người nuôi giữ bồ câu (A.Hoffman)
Thời khắc (M.Cunningham)
Xê ri 3 tập: Trại trẻ đặc biệt của cô Peregine, Thành phố hồn rỗng, Thư viện linh hồn (R.Riggs)
Arsène Lupin, quý ông kẻ trộm (M.Leblanc)
Thời hoang dã (I.Manook)

MỘT SIÊU PHẨM KINH ĐIỂN CỦA NHỮNG KINH ĐIỂN SẮP ĐƯỢC RA MẮT

LÀM THẾ NÀO ĐỂ CÓ THỂ HIỂU TƯỜNG TẬN LỊCH SỬ, VĂN HÓA, PHONG TỤC, THIÊN NHIÊN, KHÍ HẬU, ĐỊA HÌNH… CỦA 25 THẾ KỶ TRƯỚC MÀ KHÔNG CẦN TỐN QUÁ NHIỀU TIỀN BẠC, THỜI GIAN ĐỌC NHỮNG CUỐN SÁCH KÉM GIÁ TRỊ?

Tất cả sẽ được tiết lộ trong siêu phẩm kinh điển