Tính Chuyên Chế Của Chế Độ Nhân Tài: Lợi ích chung sẽ ra sao?
Cỗ máy sàng lọc “nhân tài” hoạt động hết công suất; thực trạng phân biệt đối xử giữa người giỏi – người bình thường ngày càng hiện rõ trong xã hội hiện đại. Liệu bạn có đang bị cuốn vào làn sóng này? Bắt đầu từ câu chuyện của nước Mỹ hiện đại và “giấc mơ Mỹ” của bao người, Tính chuyên chế của chế độ nhân tài, nhà triết học chính trị Michael Sandel đã khai phá góc nhìn rất khác về chế độ “trọng dụng nhân tài”, điều vẫn được nhiều xã hội coi là giải pháp của công bằng, nhưng theo ông thì ngay trong khái niệm “nhân tài” đã hàm chứa rất nhiều sự bất bình đẳng.
Mô tả
Tính chuyên chế của chế độ nhân tài
Lợi ích chung sẽ ra sao?
NỘI DUNG CHÍNH
Cỗ máy sàng lọc “nhân tài” hoạt động hết công suất; thực trạng phân biệt đối xử giữa người giỏi – người bình thường ngày càng hiện rõ trong xã hội hiện đại. Liệu bạn có đang bị cuốn vào làn sóng này?
Bắt đầu từ câu chuyện của nước Mỹ hiện đại và “giấc mơ Mỹ” của bao người, Tính chuyên chế của chế độ nhân tài đã khai phá góc nhìn rất khác về một khía cạnh trần trụi của xã hội Mỹ khi bất bình đẳng giàu nghèo trở nên ngày càng sâu sắc, xã hội phân hóa chưa từng thấy và bất kỳ mâu thuẫn nhỏ nào cũng có thể bùng phát thành cơn thịnh nộ. Khi nhìn rộng ra, có thể thấy đây cũng là thực trạng chung trong xã hội đa phần quốc gia trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam.
Trong cuốn sách này, tác giả Michael Sandal cho rằng nguyên nhân sâu xa của thực trạng trên là do chế độ “trọng dụng”, “ưu ái” nhân tài mà ra. Khi chỉ những người tài năng, có những đóng góp nổi bật cho xã hội được ưu ái và gặt hái thành công, số đông bình thường còn lại sẽ cảm thấy bị bỏ rơi, bị gạt ra ngoài lề. Khi tấm bằng đại học từ các trường danh giá là cơ hội đổi đời và nâng cao vị thế xã hội, người ta sẽ tìm mọi cách để kiếm được tấm bằng đó, kể cả với những phương thức bất chính. Lợi ích, tài năng cá nhân trở thành thứ quan trọng được ưu tiên hàng đầu, còn lợi ích chung chỉ là những lời sáo rỗng của các chính trị gia dân túy. Giấc mơ Mỹ giờ này càng trở nên xa vời với mọi người.
Hãy cùng tác giả đi tìm phương thuốc cho sự chia rẽ này.
VỀ TÁC GIẢ:
Michael Sandel (Trường Luật Harvard) là một triết gia chính trị, nổi tiếng với các bài giảng về Công lý. Các cuốn sách nổi tiếng của ông đã từng xuất bản ở Việt Nam, được rất nhiều độc giả đón đọc bao gồm: Phải, trái, đúng, sai, Tiền không mua được gì”. Sở trường của ông là diễn giải các vấn đề hàn lâm, phức tạp theo cách những người không chuyên có thể hiểu được. Các tác phẩm của ông thường xới lại những nhận thức chung tưởng như đã mặc định hiển nhiên đúng và đưa cho độc giả những góc nhìn đa chiều về các vấn đề xã hội.
ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA
“Sâu sắc và đồng cảm, Sandel vạch trần một số lầm tưởng phổ biến nhất về thành công. Cuốn sách phải đọc đối với bất kỳ ai đang cố gắng hiểu được sự phẫn nộ của chủ nghĩa dân túy, và tại sao, đối với nhiều người, Giấc mơ Mỹ lại giống như một lời chế nhạo chứ không phải một lời hứa. Một cuốn sách quan trọng cho thời điểm này.”
Tara Westover, tác giả cuốn Được học
CÂU QUOTE HAY
“Trong khuôn khổ của một hệ thống vốn ưu ái bình đẳng về cơ hội hơn là bình đẳng về thành quả lao động, theo lẽ tất yếu, hệ thống giáo dục sẽ phải gánh trọng trách lớn lao… Và trong khi tình trạng bất bình đẳng cứ ngày một gia tăng, chúng ta lại ngày càng đòi hỏi nhiều hơn từ hệ thống giáo dục, với kỳ vọng rằng giáo dục sẽ chuộc hết mọi tội lỗi khác của xã hội.”
“Đến thập niên 2000, những người không có trong tay tấm bằng đại học không chỉ bị xem thường, tại Mỹ và Tây Âu, họ hầu như vắng mặt trong các bộ máy chính quyền.”
“Sự leo thang của văn hóa thi thố là minh chứng cho việc các trường đại học đã bị biến thành nơi huấn luyện cơ bản để sinh viên có thể cạnh tranh được trong chế độ nhân tài, là môi trường giáo dục để sinh viên học cách thể hiện bản thân sao cho đúng nhằm ứng tuyển thành công vào vị trí mong muốn.”
“Không có gì đáng ngạc nhiên khi họ không hạnh phúc. Nhưng khó khăn kinh tế không phải là nguồn cơn duy nhất của nỗi phiền muộn họ gặp phải. Thời đại trọng dụng nhân tài còn gây ra những thương tổn tiềm ẩn hơn đối với tầng lớp lao động: nó làm xói mòn phẩm giá công việc.”
THÔNG TIN THÊM
- Ai phù hợp với tác phẩm này?
– Độc giả phổ thông thích tìm hiểu về chính trị, dịch chuyển xã hội, bất bình đẳng/bất công xã hội, lợi ích cá nhân/tập thể.
– Độc giả/ chuyên gia công tác trong ngành giáo dục, chính sách công, xã hội học, luật học
2. Ý nghĩa của ảnh trên bìa sách (nếu có)
Ghế đỏ dành cho người đặc biệt, xuất sắc ưu tú.
3. Điểm nổi bật của cuốn sách so với các cuốn sách khác cùng nội dung/chủ đề trên thị trường
Cuốn sách đầu tiên ở Việt Nam viết về nguồn gốc/thực trạng của chế độ nhân tài ở Mỹ trong bối cảnh bất công/mâu thuẫn xã hội gia tăng. Tác giả là một học giả danh tiếng đã cung cấp nhiều thông tin về lịch sử/lý thuyết liên quan, để tìm hướng giải quyết cho nước Mỹ, từ đó Việt Nam có thể tránh đi vào con đường này.