1. “Kanji - Lịch sử phát triển và biến hóa của chữ Hán ở Nhật Bản”
Cuốn sách là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Hiroyuki Sasahara, được xuất bản bởi nhà xuất bản Iwanami Shoten trong series Iwanami Shinsho (2006)- một dòng sách học thuật uy tín, nổi tiếng với các tác phẩm chất lượng cao về khoa học, văn hóa, và xã hội. Việc được chọn xuất bản trong series này đã là một dấu ấn về chất lượng nội dung.
Cuốn sách dẫn dắt độc giả vào hành trình khám phá sự đa dạng và biến hóa linh hoạt của Kanji trong văn hóa Nhật Bản, từ khi được du nhập từ Trung Quốc đến quá trình biến đổi để phù hợp với ngôn ngữ và xã hội Nhật. Tác giả phân tích cách người Nhật đã sáng tạo và điều chỉnh Kanji qua các khía cạnh như nghĩa, cách dùng, và nét chữ, tạo nên một thế giới chữ viết phong phú, từ chữ thông dụng đến những ký tự độc đáo như "chữ ma" (幽霊文字 - chữ không ai đọc được), chữ dùng trong nghề đặc thù, đến chữ do cá nhân sáng tạo.
Cuốn sách không chỉ phân tích Kanji như một hệ thống chữ viết mà còn như một hiện tượng văn hóa, phản ánh sự sáng tạo và thử nghiệm của người Nhật trong việc "Nhật hóa" Kanji từ gốc Trung Quốc. Điểm khác biệt lớn của cuốn sách đó chính là cách tác giả đưa vào các ví dụ thực tiễn, như sự ra đời của chữ quốc tự (国字) hay cách Kanji thay đổi qua địa danh, tên người, và cả văn hóa hiện đại. Bên cạnh đó, cuốn sách cũng đề cập đến những vấn đề độc đáo như "chữ giả" trong JIS (Japanese Industrial Standards) hay sự phát triển của chữ trong thời đại số, điều hiếm thấy ở các tài liệu khác.
Cuốn sách được chia thành bảy chương:
Chương 1: Quá trình tiếp nhận chữ Hán
Chương 2: Tự thể chữ "viên" thay đổi từ 圓 đến 円 - sự ra đời của tục tự, Quốc tự
Chương 3: Những chữ Hán thường thấy
Chương 4: Xã hội nhìn từ chữ viết
Chương 5: Địa danh với chữ Hán
Chương 6: Chữ viết của duy nhất một người
Chương 7: Chữ Hán dành cho người Nhật là?
Với lối viết mạch lạc, kết hợp nghiên cứu chuyên sâu và các câu chuyện thú vị, không chỉ dành cho các nhà ngôn ngữ học, sinh viên, giáo viên tiếng Nhật, mà còn thu hút độc giả phổ thông yêu thích văn hóa Nhật Bản. Đây là một nguồn tài liệu quý giá, giúp người đọc hiểu sâu hơn về cách Kanji định hình ngôn ngữ và văn hóa Nhật, đồng thời khơi gợi sự trân trọng đối với sự phong phú của hệ thống chữ viết này.
Tuy chưa nhận được giải thưởng học thuật chính thức nào, nhưng, tác giả Hiroyuki Sasahara từng giành các giải thưởng danh giá cho các tác phẩm khác của mình, như Giải thưởng Kindaichi Kyosuke và Giải thưởng Shirakawa Shizuka. Điều này cho thấy uy tín học thuật của Sasahara, gián tiếp nâng cao giá trị của cuốn này trong lĩnh vực nghiên cứu Kanji. Sách đạt khoảng 4/5 sao trên các trang đánh giá sách Nhật Bản.
2. “Kanji hiện đại - Chữ Hán trong đời sống Nhật Bản hiện nay”
“Kanji hiện đại” là một tác phẩm nghiên cứu sâu sắc về vai trò và ý nghĩa của chữ Hán trong xã hội Nhật Bản hiện đại. Tác giả không chỉ phân tích chữ Hán dưới góc độ ngôn ngữ học mà còn khám phá mối liên hệ giữa chữ Hán với cảm xúc, thị giác và thẩm mỹ trong xã hội Nhật Bản đương đại. Điều này mang lại một cái nhìn mới mẻ và sâu sắc về cách chữ Hán ảnh hưởng đến tư duy và văn hóa Nhật Bản.
Cuốn sách giúp người đọc khám phá sự đa dạng trong cách viết và sử dụng chữ Hán, từ việc lựa chọn giữa chữ Hán, hiragana và katakana, đến việc chữ Hán được sử dụng để nhấn mạnh hoặc truyền đạt cảm xúc trong văn bản. Thông qua các ví dụ cụ thể và phân tích chi tiết, tác giả cho thấy chữ Hán vẫn giữ vai trò quan trọng và sống động trong đời sống hàng ngày, từ giáo dục, truyền thông đến văn hóa đại chúng.
Bố cục cuốn sách gồm 2 phần với 8 chương:
PHẦN 1. CHỮ HÁN CỦA NHẬT BẢN NGÀY NAY
Chương 1. Chữ Hán ngày nay nhìn từ tự thể, số nét và thứ tự nét
Chương 2. Chữ Hán ngày nay nhìn từ biểu ký – chữ ngữ âm tương đương – tục giải
Chương 3. Chữ Hán ngày nay nhìn từ đoàn thể – khu vực – hoàn cảnh (Isō moji)
Chương 4. Chữ Hán ngày nay nhìn từ thực phẩm
PHẦN 2. CHỮ HÁN NGÀY NAY QUA GÓC NHÌN TỪ NƯỚC NGOÀI
Chương 1. Chữ Hán ngày nay nhìn từ những điểm giống và khác nhau ở những nước dùng chữ Hán
Chương 2. Chữ Hán ngày nay qua góc nhìn của “tiền”
Chương 3. Chữ Hán ngày nay khi nhìn từ trường học
Chương 4. Chữ Hán ngày nay khi nhìn từ Việt Nam
Bên cạnh đó, cuốn sách cũng đề cập đến ảnh hưởng của chữ Hán trong các lĩnh vực như thực phẩm, tiền tệ và giáo dục, cũng như mối liên hệ với các quốc gia sử dụng chữ Hán khác như Trung Quốc và Việt Nam. Với cách tiếp cận toàn diện và sâu sắc, Kanji hiện đại là một tài liệu quý giá cho những ai quan tâm đến ngôn ngữ và văn hóa Nhật Bản.
Tuy chưa nhận được giải thưởng học thuật chính thức nào, nhưng, tác giả Hiroyuki Sasahara từng giành các giải thưởng danh giá cho các tác phẩm khác của mình, như Giải thưởng Kindaichi Kyosuke và Giải thưởng Shirakawa Shizuka. Điều này cho thấy uy tín học thuật của Sasahara, gián tiếp nâng cao giá trị của cuốn này trong lĩnh vực nghiên cứu Kanji.
Cuốn sách phù hợp cho các bạn sinh viên, giáo viên, nhà nghiên cứu quan tâm đến giáo dục ngôn ngữ và văn hóa Nhật Bản hoặc đang theo học chuyên ngành Nhật ngữ học. Đây cũng là một trong những tài liệu hữu ích với những người nghiên cứu về chữ Hán và hệ thống chữ viết Nhật Bản.
THÔNG TIN TÁC GIẢ
Hiroyuki Sasahara (sinh năm 1965 tại Tokyo) là một học giả nổi tiếng trong lĩnh vực ngôn ngữ học Nhật Bản, đặc biệt là nghiên cứu về Kanji và hệ thống chữ viết. Ông tốt nghiệp Đại học Waseda, chuyên ngành Văn học Trung Quốc, sau đó lấy bằng Tiến sĩ Văn học tại cùng trường, chuyên sâu về ngôn ngữ học Nhật Bản (chữ viết và biểu đạt).
Hiện ông là giáo sư tại Viện Khoa học Xã hội Tổng hợp, Đại học Waseda. Sasahara đã tham gia vào các dự án quan trọng như sửa đổi danh sách “Kanji thông dụng”, “Kanji JIS”và “Kanji dùng cho tên người”. Ông là tác giả của nhiều cuốn sách nổi bật như Vị trí và sự phát triển của chữ quốc ngữ, giành giải thưởng Kindaichi Kyosuke và giải thưởng Shirakawa Shizuka, Lịch sử Kanji, Từ điển biểu đạt Kanji qua chữ gán và cách đọc gán.
Với phong cách nghiên cứu tỉ mỉ nhưng dễ tiếp cận, Sasahara được đánh giá cao trong việc đưa kiến thức học thuật đến công chúng.
