Đọc "Anh em nhà Wright" để biết họ làm gì để loài người có thể nói rằng "Tôi đã bay!"

"Tôi muốn được bay - Tôi có thể bay không? Tôi đã bay!"

Giấc mơ bay:

Phải mất hàng ngàn năm người ta mới biết vài quy luật cơ bản. Từ rất xa xưa người ta đã quan sát loài chim và tự hỏi chúng bay lượn nhờ đâu. Một số nhà khoa học đã gắn lông chim hoặc đôi cánh lên đôi tay để thử bay. Kết quả dĩ nhiên là thê thảm các "người chim" này đã trả giá nặng nề để người đời biết rằng đôi tay người không đủ mạnh để vỗ cánh như chim. 

Cho đến khi các nhà khoa học chưa hiểu hết về trọng lực và chuyển động, con người không thể có cơ may nào để bay lượn. Chỉ gần đây thôi người ta mới biết dùng vật lý để chế tạo ra những cổ máy biết bay.

Cố gắng đánh bại trọng lực:

Loài người luôn mơ ước rời khỏi mặt đất để bay cao. Nhưng cho dù bao lần khoác cánh lông chim từ trên cây nhảy xuống vẫn chẳng ai bây được. Các nhà khoa học bắt đầu thắc mắc về việc bay tại sao loài người không thể bay được? Lực nào đã giữ họ lại mặt đất và tại sao các đồ vật lại rơi?

Chuyện kể rằng Galileo đã ở hàng giờ trên tháp nghiêng Pisa của nước Ý để thả những viên đạn pháo để xem chuyện gì sẽ xảy ra. Ông nhận thấy các đồ vật có trọng lượng khác nhau đều rơi cùng vận tốc. Điều này vào thời đó được xem là bất ngờ. Đó là một phát hiện khoa học thú vị nhưng nó chẳng giúp gì cho việc bay

Một trong rất nhiều người thích bay trong lịch sử là tu sĩ có tên Eilmer. Khoảng năm 1.010 ông đã bay được 200m. Nhưng có vẽ như nó là một cú đáp thì đúng hơn vì ông đã nhảy xuống từ một ngọn tháp ở Malmesburg - Anh quốc với đôi cánh cột vào thân mình. Eilmer sà xuống ngã nhào và bị gãy cả hai chân. 

Chẳng ai biết đã có bao nhiêu người đã gắn cánh vào vai...để rồi ngã gãy cổ. Cổ tích Trung Hoa có đề cập đến những người bay được bằng cách cột mình vào con diều.

Khoảng 500 năm trước đây nhà khoa học Trung Hoa tên Phùng Huyền đã tìm cách rời mặt đất nhờ lực đẩy của tên lửa. Ông muốn trở thành phi hành gia đầu tiên trên thế giới. Ông đã chế ra một chiếc ghế bay có gắn tên lửa cột vào hai cánh diều lớn. Sau đó ông tự cột mình vào ghế rồi ra lệnh cho các gia nhân mỗi người mang theo ngọn đuốc cùng lúc châm 47 chiếc tên lửa. Một tiếng đùng cất lên vang dội. Khi khói tan chẳng ai thấy gì cả. Phùng Huyền và chiếc ghế của ông đã tan thành tro bụi.

Hơn 1.500 năm trước đây người Trung Hoa đã chế ra món đồ chơi trực thăng đơn giản là chong chóng có thể bay lên không.

Nhà bác học kiêm nghệ nhân người Ý Leonardo da Vinci đã chứng tỏ có kiến thức khoa học rất tốt khi ông thiết kế ra nhiều thể loại máy biết bay. Nhiều khả năng các thiết kế này đã không được thực thi mặc dù một số có thể hoạt động được giống như tàu lượn ngày nay.

Năm 1781 nhà thiết kế người Đức Karl Frendrich Meerwein đã chế ra và bay thử trên một cổ máy vận hành bằng vỗ cánh. Tuy nhiên theo tường thuật của những người chứng kiến chiếc máy này thực chất là một tàu lượn. Nó không thể trụ được trên không nhờ sức vỗ của đôi cánh.
Hai năm sau đó một máy bay khác lại cất cánh lần này là bằng khí nóng. Hai anh em nhà Montgolfier người Pháp đã chế tạo ra quả cầu nạp đâỳ khí nóng. Tạo ra một ngọn lửa ở bên dưới. Quả cầu này mang theo một con cừu, một con vịt, một con gà trống tơ đựng trong một chiếc rổ. Việc này nhằm chứng minh việc sống sót trên cao là khả thi. Sau chuyến bay của gia súc những người đầu tiên cũng rời mặt đất vào năm 1783. Hai người đàn ông đã dùng quả cầu Montgolfier để bay khỏi Paris. Họ trụ được 25 phút và đáp an toàn xuống đất cách nơi xuất phát 9km. Những người đầu tiên bay trên quả cầu khí nóng (kinh khí cầu) là Pilatre de Rozier và Marquis d'Arlandes. Phải chăng anh em nhà Montgolfier không tin tưởng tác phẩm của chính họ.

Cuộc chiến chống chọi với trọng lực vẫn tiếp diễn suốt thế kỷ thứ 19 khi các nhà khoa học liên tiếp tung ra những cổ máy biết bay có thể mang theo một người. Năm 1853 George Cayley đã chế tạo ra cổ máy biết bay có thể mang theo một người. Nó bay được 275m băng qua một thung lũng. Đó là kỷ lục hành trình đầu tiên trên không nhưng tàu bay này cũng chỉ lượn thôi chứ không tạo được lực bay.

Năm 1890 kỹ sư người Đức Otto Lilienthal bắt đầu bay trên chiếc tàu lượn do ông tự thiết kế. Ông thậm chí tạo ra ngọn đồi để từ đó cất cánh. Thật đáng buồn cho ông vì ông bị rơi mà chết. Sau 2500 lần bay trên cổ máy tương tự như tàu lượn Lilienthal gặp nạn một cơn gió  mạnh đột ngột làm ông mất kiểm soát và rơi xuống đất. 

Một số nổ lực làm chủ môn khoa học bay đã kết thúc bằng thảm họa. Louis Charles Letur của Pháp đã chế ra tàu lượn dù. Ông đã bay thử thành công vào năm 1853 ngay sau chuyến bay của Cayley. Một năm sau đó Letur bị rơi ở London và qua đời do thương tích quá trầm trọng.
Năm 1874 một thợ làm giày kiêm khoa học gia người Bỉ Vincent de Groof đã chế tạo ra cổ máy vừa có cánh vỗ vừa có dù. Kế hoạch của ông là thả cho nó bay từ một quả khí cầu rồi từ từ đáp xuống. Nhưng cặp cánh bị gãy và ông rơi tự do như một viên đá chết thảm.

Năm 1895 nhà khoa học người Anh William Thomson (huân tước Kelvin) đã tuyên bố: "không thể chế ra những cổ máy bay nhẹ hơn không khí được". Tám năm sau anh em nhà Wright đã chứng minh ông lầm to.

"Tôi có thể bay không?"

Năm 1902 nhà phát minh người Anh Edward Purkis Forst đã chế ra cổ máy bay với cánh như cánh quạ. Các cánh này được làm từ lụa, cây liễu, lông chim nên rất nhẹ. Đáng tiếc là Frost không nhẹ chút nào. Mặc dù đôi cánh này có thể đập 100 lần mỗi phút. Frost vẫn không thể rời khỏi mặt đất. 

Năm 1904 trong khi Frost vẫn đang loay hoay với cổ máy bay bằng vỗ cánh của ông thì anh em nhà Wright đã thực hiện thành công chuyến bay lịch sử của họ từ một năm trước đó.

"Con người sẽ chưa thể bay được trong 50 năm nữa". Wilbur Wright đã tuyên bố như vậy vào năm 1901. Hai năm sau ông tự chứng minh rằng mình sai. Cùng người em là Orville Wright ông đã chế ra chiếc máy bay đầu tiên của loài người, chiếc Flyer I (còn gọi là Kitty Hawk). Orville thực hiện chuyến bay đầu tiên ở Bắc California Hoa Kỳ. Năm năm sau đến lượt ông em Orville tuyên bố: "sẽ không có chiếc máy bay nào bay nổi từ New York đến Paris. Một lần nữa chỉ 20 năm sau người ta lại thấy Orville tự chứng minh mình sai.

Đọc "Anh em nhà Wright" để biết họ làm gì để loài người có thể nói rằng "Tôi đã bay!"

- Phạm Huy -