Tác phẩm Súng, Vi trùng và Thép - Định mệnh của các xã hội loài người là nỗ lực của Jared Diamond để giải thích vì sao các nền văn minh Á - Âu (bao gồm cả Bắc Phi) lại tồn tại được cũng như đã chinh phục các nền văn minh khác. Cùng lúc Jared Diamond cũng bác bỏ các lý thuyết về sự thống trị của các nền văn minh Á - Âu dựa trên trí tuệ, đạo đức hay ưu thế di truyền. Jared Diamond lập luận rằng, sự khác biệt của quyền lực và công nghệ giữa các xã hội loài người có nguồn gốc từ sự khác biệt về môi trường, trong đó sự khác biệt này được khuếch đại không ngừng. Qua đó, ông giải thích tại sao Tây Âu, chứ không phải các nền văn minh khác trong thế giới Á Âu như Trung Quốc, lại trở thành thế lực thống trị thế giới.